ស្លាកស្នាមបន្សល់ពីរបបខ្មែរក្រហម៖ វិធីដែលកម្ពុជាកំពុងជាសះពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍

ដោយ Tim Hume, Anna Coren និង Chieu Luu, CNN

(CNN) នៅលើឆាកនៃស្ទូឌីយោទូរទស្សន៍ក្នុងក្រុងភ្នំពេញ អ្នកស្រី លី សីវហុង ជាជនជាតិខ្មែរអាមេរិកាំង បាននឹងកំពុងរៀបរាប់ទៅដល់ទស្សនិកជនពីជីវិតគ្រួសារដែលជួបនឹងសោកនាដកម្ម។

នៅថ្ងៃទី១៧ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ កាលពីរវាង ៤០ឆ្នាំមុន ជីវិតរបស់អ្នកស្រីត្រូវបានព្រាត់ប្រាស់​ នៅពេលដែលស្រុកកំណើតអ្នកស្រីគឺក្រុងភ្នំពេញ ត្រូវបានធ្លាក់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមរបស់បក្សកុម្មុយនីសកម្ពុជា។

ពេលនោះអ្នកស្រីដែលមានអាយុ ១៣ ឆ្នាំ បានត្រូវបំបែកចេញពីបងប្អូនស្រីទាំងពីរទៅជាមួយនឹងប្រជាជនក្រុងភ្នំពេញផ្សេងៗទៀតប្រហែលពីរលាននាក់ ដែលពេលនោះត្រូវបានបង្ខំអោយទៅធ្វើការនៅទីជនបទ។ អ្នកស្រីមិនដែលបានឃើញពួកគេ និងមិនបានដឹងពីសុខទុក្ខពួកគេទៀតផង។ ប៉ុន្តែយោងទៅតាមព្រះរាជអាជ្ញានៃឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម មានប្រជាជន ២០ ០០០ អ្នកបានស្លាប់ដោយសារការសម្លាប់ ភាពអត់ឃ្លាន និងការធ្វើការហួសកម្លាំង។ ប្រជាជនផ្សេងទៀតត្រូវបានចាត់ជាទាសករពលកម្មក្នុងជំរំក្នុងតំបន់ នៅពេលដែលពួកគេបានទៅដល់ទីតាំង ដែលប្រជាជនផ្សេងទៀតបានជួបនូវវាសនាស្រដៀងៗគ្នានោះដែរ។

​

ការបាត់បង់គ្រួសារ

អ្នកស្រីនៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញជាមួយឳពុកនិងបងប្អូនបួនអ្នក ដែលបីអ្នកបានរងគ្រោះដោយសារភាពអត់ឃ្លាននិងជំងឺប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយមក មុនពេលឳពុករបស់អ្នកស្រីត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់នៅនឹងមុខរបស់អ្នកស្រីក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៩។ ការស្លាប់របស់គាត់ជម្រុញអោយអ្នកស្រីចាកចេញពីប្អូនស្រីតែមួយរបស់គាត់ឈ្មោះ បូ ដើម្បីជួយថែរក្សាប្តីប្រពន្ធមួយគូនៅតំបន់នោះដែរ។ អ្នកស្រីបានរៀបចំ និងចាកចេញដោយខ្លួនឯងផ្ទាល់ទៅរកជំរំជនភៀសខ្លួន ហើយចុងក្រោយក៏បានទៅដល់សហរដ្ឋអាមេរិក។

អ្នកស្រី លី សីវហុង និងអ្នកស្រី បូ ដែលជាប្អូនស្រី

ជាង ៣០ ឆ្នាំ មកហើយដែលអ្នកស្រីមិនដឹងថាមានរឿងអ្វីកើតឡើងលើប្អូនអ្នកស្រីឡើយ។

អ្នកស្រីនិយាយដោយទឹកភ្នែកថា "ខ្ញុំគិតថាគេគឺជាមនុស្សតែមួយគត់ក្នុងគ្រួសារដែលនៅមានជីវិត"។ 



បន្ទាប់ពីអ្នកស្រីបញ្ចប់ការបកស្រាយរឿងរបស់គាត់ ពិធីករបាននាំស្រ្តីម្នាក់មកលើ ឆាក។ នោះគឺអ្នកស្រី បូ។

ទឹកដីនៃភាពកំព្រា

ចាប់តាំងពីការកម្មវិធីទូរទស្សន៍នេះចាប់ផ្តើមរយៈពេលប្រាំឆ្នាំមក  កម្មវិធី “នេះមិនមែនជាសុបិន្ត” បានស្វែងរកនិងបន្តការជួបជុំនូវគ្រួសារខ្មែរចំនួន ៥៤ គ្រួសារដែលបានបែកបាក់ដោយសាររបបប្រល័យពូជសាសន៍នេះ។ នៅមានប្រហែល ១៥០០ គ្រួសារទៀតដែលកំពុងស្វែងរកជំនួយពីកម្មវិធីនេះ។

អ្នកស្រី សេង​ ធារី មេធាវីសិទ្ធិមនុស្សដែលឳពុកម្តាយត្រូវបានសម្លាប់ដោយរបបនេះ និងបានភៀសខ្លួនទៅប្រទេសអាមេរិចជាជនភៀសខ្លួនមុននឹងត្រលប់មកស្រុកកំណើតវិញបាននិយាយថា “ស្លាកស្នាមបន្សល់ដោយរបបខ្មែរក្រហមមានសភាពចាក់ជ្រៅនិងដិតដាម និងបន្តមកដល់បច្ចុប្បន្នកាលរបស់កម្ពុជា”។ អ្នកស្រីបានពិពណ៌នាប្រទេសនេះថាជា “ទឹកដីនៃភាពកំព្រា”

អស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍បន្ទាប់ពីខ្មែរក្រហមត្រូវបានផ្តួលរំលំដោយចេញពីភ្នំពេញដោយកងទ័ពវៀតណាមគាំទ្រដោយសូវៀតក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៩ ឧក្រិដ្ឋកម្មនៃរបបនេះកម្រនឹងត្រូវបានលើកឡើងណាស់ ទម្រាំទៅដល់ការប៉ុនប៉ងស្វែងរកសំណងខូចខាតទៅដល់ជនរងគ្រោះ។ អ្នកជំនាញបាននិយាយថាមូលហេតុគឺដោយ សារតែប្រជាជននៅតែមានភាពភ័យខ្លាច។

ភាពភ័យខ្លាចនៅតែមាន

បន្ទាប់ពីការបង្ក្រាបដោយវៀតណាម ខ្មែរក្រហមនៅតែបន្តមានវត្តមានអស់រយៈពេលជាងពីរទសវត្សរ៍បន្តមកទៀត។ បន្ទាប់ពីភៀសខ្លួនចេញពីក្រុងភ្នំពេញក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៩ មេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ប៉ុល ពត និងអ្នកគាំទ្រផ្សេងទៀតបានបង្កើតជាជំរំមួយនៅតំបន់ភាគខាងលិច។

ប៉ុល ពត មេដឹកនាំខ្មែរក្រហម

ពួកគេនៅបន្តធ្វើជាកងទ័ពវាយឆ្មក់ និងក្លាយជាផ្នែកមួយនៃរដ្ឋាភិបាលនិរទេស រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៩០ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយអង្គការសហប្រជាជាតិថាជាអ្នកតំណាងប្រទេសតែមួយគត់ដែលស្របច្បាប់។

លោកស្រី អ៊ុក គ្រិស្នា នាយកប្រតិបត្តិនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាខ្មែរ​បាននិយាយថា “ជាច្រើនទសសវត្សរ៍មកហើយ ក្នុងភូមិស្រុកជាច្រើន ប្រជាជនបានរស់នៅជិតៗគ្នាជាមួយនឹងអ្នកប្រព្រឹត្តិ”។ លោក Craig Etcheson អ្នកជំនាញនៅកម្ពុជាផ្នែក School for Conflict Analysis and Resolution នៅមហាវិទ្យាល័យ George Mason បាននិយាយថា “រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ជាពាក្យសម្ងាត់ដែលសូម្បីតែពាក្យថាខ្មែរក្រហម ស្តាប់មើលទៅដូចជាពាក្យទាំងនេះ… គឺជាវិញ្ញាណមួយដែលនៅគ្រប់ជ្រុងនៃបន្ទាប់ទាំងអស់”។

 តើសះជាដោយរបៀបណា?

យោងតាមអ្នកស្រី សេង ធារី ភាពស្ងប់ស្ងាត់គឹដោយសារតែប្រជាជនកម្ពុជា “កង្វះនូវវាក្យស័ព្ទ” នៃវិធីព្យាបាលនិងសះជាដើម្បីដំណើរការឧក្រិដ្ឋកម្មដែលមានទម្ងន់របស់អ្នកប្រព្រឹត្តិប្រឆាំងនឹងសង្គមរបស់ពួកគេនេះ។ ការប៉ុនប៉ងរបស់ខ្មែរក្រហមគឺការចាប់ផ្តើមសង្គមនៅ “ឆ្នាំសូន្យ” ទាក់ទងនឹងការប្រឹងប្រែងដោយផ្តោតលើការកម្ទេចចោលវណ្ណៈអ្នកអប់រំ គ្រូពេទ្យ មេធាវី គណនេយ្យករ វិស្វករ អ្នកជួញដូរ និងបុព្វជិត។

Craig Etcheson អ្នកជំនាញលើរបបខ្មែរក្រហម

លោក Etcheson បាននិយាយថា “ស្ទើរតែពីរជំនាន់នៃក្មេងប្រុសៗកម្ពុជា បានរីកចម្រើនដោយមិនយល់ដឹងពីការសម្លាប់ឡើយ។” ចំណែកលោកស្រី គ្រឹស្នា ក៏បាននិយាយថា សូម្បីតែពេលបច្ចុប្បន្ន ក្មេងកម្ពុជាជំនាន់ក្រោយត្រូវបានបង្រៀនអំពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍នៅថ្នាក់វិទ្យាល័យដែរ។​ លោកស្រីបន្តថា នៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រមួយក្នុងអាស៊ី ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចលូតលាស់ ៧% ក្នុងមួយឆ្នាំ ប្រជាជ​នច្រើនតែផ្តោតលើការមើលទៅមុខជាជាងបែរមកមើលក្រោយ។ មួយចំនួននៅតែមិនច្បាស់លាស់ពីឧក្រិដ្ឋកម្មរបស់ខ្មែរក្រហម ការសម្លាប់រង្គាលជាប្រព័ន្ធនៃ “វាលពិឃាដ” ថាពិតជាកើតឡើងមែនឬទេ។

*អត្ថបទនេះគ្រាន់តែជាការប្រែសម្រួលជាខេមរភាសាប៉ុណ្ណោះ

សម្រាប់ព័ត៌មានពេញលេញស្តីពីអត្ថបទនេះសូមចូលទៅកាន់  

http://edition.cnn.com/2015/04/16/asia/cambodia-khmer-rouge-anniversary/